تب خونریزی دهنده ویروسی کریمه کنگو (CCHF )، یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان و یک بیماری تب دار حاد و خونریزی دهنده است که توسط کنه منتقل می شود. امروزه در بیشتر کشورها بخصوص کشورهای همسایه ایران ، ویروس این بیماری ویا آنتی بادی مربوط به آن جداشده، از جمله در کشور عراق، پاکستان، ترکیه، افغانستان، دوبی، کشورهای عربی، قزاقستان، ازبکستان گزارشاتی در این رابطه وجود دارد.
انتی بادی علیه این بیماری در دامها نشانگر حضور بیماری از مدتها قبل در ایران می باشد..........
مطالب مهم برای همه کسانی که با طبیعت سرو کار دارند: کوهنوردان - عشایر و ......
تب خونریزی دهنده ویروسی کریمه کنگو (CCHF )، یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان و یک بیماری تب دار حاد و خونریزی دهنده است که توسط کنه منتقل می شود. امروزه در بیشتر کشورها بخصوص کشورهای همسایه ایران ، ویروس این بیماری ویا آنتیبادی مربوط به آن جداشده، از جمله در کشور عراق، پاکستان، ترکیه، افغانستان، دوبی، کشورهای عربی، قزاقستان، ازبکستان گزارشاتی در این رابطه وجود دارد.
انتی بادی علیه این بیماری در دامها نشانگر حضور بیماری از مدتها قبل در ایران می باشد.
ویروس CCHF به وسیله کنه هیالوما منتقل میشود. مخزن ویروس در طبیعت اصولا کنه‌ها می‌باشد و گاو، گوسفند، بز وخرگوش نیز به عنوان مخزن مطرح می‌باشند. این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون یا ترشحات بیمار، لاشه حیوان آلوده (انتقال به قصابها و سلاخها) سبب ایجاد همه‌گیری‌های ناگهانی می‌گردد. این بیماری بیشتر در مناطق صحرایی آفریقا، اروپای شرقی، خاور میانه عراق، هند، افغانستان، پاکستان، ایران و غرب چین مشاهده می‌گردد. شیوع بالایی از بیماری در بین پرسنل نظامی کارکنان بیمارستانها، کشاورزان و اشخاصی که با دام سروکار دارند مشاهده می‌گردد. بیماری در فصول گرم سال از اواخر فروردین تا اواخر شهریور (زمان رشد و تکثیر کنه‌ها) شیوع پیدا می‌کند. مواردی در بین اعضای خانواده بیمار و پرسنل پزشکی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیمار رخ داده‌است. پرندگان به بیماری مقاومند (غیر از شترمرغ) لیکن می‌توانند با پخش کنه‌های آلوده باعث اپیدمی گردند. بیماری در حیوانات بدون علامت می‌باشد.
علائم بیماری در چهار مرحله نمود پیدا می کند:
1- دوره نهفتگی: طول مدت نهفتگی بستگی به راه ورود ویروس دارد. به دنبال گزش کنه 3-1 روز و حداکثر به 9 روز می رسد . دوره نهفتگی پس از تماس با بافت یا خون آلوده 6-5 روز است که از حداکثر زمان 13 روز تجاوز نمی کند.
2- دوره مقدماتی: در این مرحله شروع علائم بصورت ناگهانی است و بیمار دچار سردرد شدید ، تب ، لرز ، درد عضلانی ، خصوصاً در ناحیه پشت و پاها ، گیجی ، درد و سفتی گردنی ، درد و قرمزی چشم ، ترس از نور و علائم مشابه می شود. ممکن است حالت تهوع ، استفراغ یا گلو درد هم باشد و گاه با اسهال و درد منتشر شکمی همراه است . تب معمولاً 16-3 روز طول می کشد.متوسط زمان علائم اولیه سه روز است. تورم و قرمزی صورت ، گردن و قفسه صدری ، پرخونی خفیف حلق و ناحیه کام نرم و سخت شایع هستند.پس از چند روز بیمار ممکن است عدم تعادل و حالت گیجی یا تهاجمی پیدا کند سپس بی قراری جای خود را به خواب آلودگی ، افسردگی و سستی می دهد. تغییرات قلبی عروقی شامل کاهش جریان خون و کاهش فشار خون دیده می شود . کاهش گلبولهای سفید و کاهش پلاکتهای خون نیز در این مرحله مشاهده می شود.
3- مرحله خونریزی دهنده: این مرحله 5-3 روز پس از شروع بیماری پیدا می شود و چهار روز طول می کشد . خونریزی در مخاطها و لکه های خون مردگی، به خصوص در قسمت بالای بدن و در طول خط زیر بغلی و زیر پستان در خانمها دیده می شود. به دنبال خونریزی زیر پوستی ، ممکن است هماتوم و سایر پدیده های خونریزی دهنده مثل خونریزی از دستگاه گوارش و وجود خون در مدفوع ، خون در ادرار ، ،خونریزی از دهان ، ملتحمه ،گوش ها ، رحم و حتی خلط خونی پیدا شود . گاه خونریزی از بینی ، استفراغ خونی ، خونریزی از دستگاه گوارش و رحم آنقدر شدید است که بیمار نیاز به تزریق خون دارد . در بعضی فقط لکه های خون مردگی ظاهر می شود.
مرگ به دنبال از دست دادن حجم داخل عروقی خون ، خونریزی مغزی ، کمبود مایعات ناشی از اسهال و یا ادم ریوی رخ می دهد . مر گ و میر CCHF حدود سی درصد است که معمولاً در هفته دوم بیماری واقع می شود. در بیمارانی که بهبود می یابند علائم بهبودی از روزهای نهم تا دهم شروع بیماری اتفاق می افتد.
4-مرحله نقاهت: بهبودی بیماران با کم رنگ شدن ضایعات پوستی آغاز می گردد. اغلب بیماران در هفته سوم به بعد با طبیعی شدن شاخص های خونی و آزمایش ادرار از بیمارستان مرخص می شوند ، دوره نقاهت خصوصاً ضعف طولانی برای یک ماه و حتی بیشتر باقی می ماند . گاهی موها بطور کامل می ریزد . بهبودی معمولاً بدون عارضه ماندگار است گرچه التهاب عصبی ( نوریت ) یک یا چند عصب ممکن است تا چند ماه باقی بماند.
علایم
در حیوان آلوده:
بیماری در حیوانات اهلی علائم چندان
واضحی ندارد و با یک
بیماری تب دار چند روزه تمام می شود . در فرم شدید ممکن است موجب سقط در گاو
شود . ویروس در حیوانات نشخوار کننده اهلی مثل گاو، گوسفند ، و بز به مدت یک هفته پس از آلودگی و عفونت
باقی می ماند.
راه انتقال بیماری تب خونریزی دهنده:
الف : توسط کنه: مهمترین ناقل و مخزن ویروس تب خونریزی دهنده کنگو – کریمه کنه سخت گونه هیالوما می باشد. در مناطق وسیعی از کشور ما در محیطهای دامی عموماً این کنه مشاهده می شود. عفونت در انسان پس از گزش توسط کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست ایجاد می شود . ویروس تب خونریزی دهنده کنگو – کریمه ممکن است طیف وسیعی از حیوانات اهلی و وحشی را آلوده نماید . آنتی بادی ویروس از سرم گاو، گوسفند ، بز ، سگ ، گورخر، گاو کوهی ، بوفالو، کرگدن ،زرافه ،خرگوش ،جوجه تیغی ، و حتی شتر مرغ آمده است
ب: تماس با خون ، ترشحات و بافت آلوده دامی
اگر در دوره ایی که ویروس در خون وجود دارد دام ذبح شود ، از طریق خون و گوشت تازه حیوان ذبح شده و یا در جریان مواردی مانند وضع حمل دام ، تماس با خون ، ترشحات یا بافت آلوده پیدا شود ، می تواند موجب انتقال ویروس به انسان شود البته چند ساعت پس از ذبح به خاطر حالت اسیدی که در گوشت پیدا می شود ویروس از بین می رود و بیشترین خطر هنگام تماس با خون و گوشت تازه دامی مطرح است . در کشور ما شایعترین راه انتقال ، ذبح دام های آلوده و تماس با لاشه دام ، خون و احشاء پس از ذبح بوده است.
ج : انتقال انسان به انسان و عفونت بیمارستانی
تماس با خون و بافت بیماران به ویژه در مرحله خونریزی یا انجام هرگونه اقدامی که منجر به تماس انسان با خون آنها شود ، باعث انتقال بیماری می شود. بیمار در طی مدتی که در بیمارستان بستری است به شدت برای دیگران آلوده کننده است و همه گیریهای کوچک فراوانی به دنبال عفونتهای بیمارستانی در مراقبت از مبتلایان مشاهده شده است .
پیشگیری:
اساس پیشگیری مبتنی بر سه رکن عمده شامل بیمار یابی و درمان به موقع مبتلایان ، افزایش آگاهی عموم مردم ( در زمینه راههای انتشار و پیشگیری بیماری ) و همچنین هماهنگی بین بخشی با ارگانهای ذیربط جهت مبارزه با بیماری است . به اختصار می توان روش کنترل و پیشگیری بیماری را تحت عناوین ذیل ذکر نمود.
1- حذف ناقل: کنه ناقل ، که پس از آلودگی به ویروس 2 سال آلوده باقی می ماند ، تقریباً در اکثر نقاط پرورش دام کشور ما وجود دارد لذا کنه زدایی دامها و کاهش جمعیت ناقل به کنترل بیماری می تواند کمک نماید .
2- محافظت از گزش توسط ناقل: کسانیکه در محیطهای روستایی و دامپروری خصوصاً در فصول بهار تا پاییز حضور دارند بایستی اقدامات حفاظتی فردی جهت دور ماندن از گزش کنه را دانسته و رعایت نمایند . این اقدامات عبارتند از : استفاده از مواد دور کننده حشرات بر روی بدن و لباس پوشیدن نواحی در معرض گزش کنه مانند استفاده از دستکش ، پاچه شلوار را داخل جوراب کردن ، بستن دکمه سرآستین، بررسی منظم لباس و پوست از نظر وجود کنه و در صورت وجود ، برداشتن آنها به طریقی که موجب ماندن قسمت دهانی کنه در پوست نشود. از له کردن کنه بر روی پوست بدن به شدت پرهیز شود.
3- پرهیز از تماس با منبع بیماری: تماس مستقیم پوستی مخاطی با خون و ترشحات آلوده دامی در حین ذبح یا زایمان دام موجب انتقال بیماری می شود. لذا در حین چنین اقداماتی بایستی از دستکش و لوازم محافظتی استفاده نمود . به عموم مردم نیز توصیه می شود از ذبح دام در محیط خارج از کشتارگاه خودداری نماید و با توجه به حساسیت ویروس نسبت به حرارت و از بین رفتن ظرف 15 دقیقه در حرارت 85 درجه سانتی گراد ، فرآورده های دامی به خوبی با حرارت بپزند . در صورت خوب پخته شدن ، خطر انتقال بیماری وجود نخواهد داشت .
4- کنترل آلودگی دامی: مهمترین اصل در کنترل بیماری کریمه کنگو دامی ایجاد قرنطینه های بین مرزی دامی است تا بطور جدی از تردد دام آلوده جلوگیری شود لذا به عموم مردم بایستی توصیه نمود به شدت از خرید و مصرف گوشت دامی که به طریق غیر قانونی و قاچاق وارد کشور می شود ، خود داری نمایند .
جمود نعشی: به سفت شدن عضلات پس ا زذبح جمود نعشی می گویند که دراین زمان دراثر فعل وانفعالات ، PH گوشت کاهش یافته که این واکنش ها باعث ا زبین رفتن تعداد زیادی از باکتری ها و ویروس ها می شود.
گوشت تازه 24 ساعت وجگر48 تا 72 ساعت دریخچال ( دمای 4-0درجه) نگهداری و سپس استفاده گردد تا جمود نعش طی شده وگوشت عاری از ویروس شود.
این بیماری واکسن ندارد لذا باید اعمال زیر را انجام داد:
4- از بین بردن کنه ها ( ازطریق سم پاشی محل های نگهداری دام ها و سایر اماکن تجمع کنه ها)
5- استفاده از مواد دور کننده حشرات بر روی پوست، لباس.
6- عدم تجارت دام های کشورهای آلوده همجوار
7- استفاده از دستش، ماسک ویا سایر وسایل محافظت کننده برای جلوگیری از تماس پوستی با خون و بافت های آلوده دام ها یا بیماریان
8- رعایت احتیاطات همه جانبه درکارکنان بهداشتی درمانی .
حال با توجه به امکانات موجود با چه شواهدی به وجود بسیاری شک کنیم وچه اقداماتی را انجام دهیم .
طبق دستور العمل کشوری: داشتن علایم خونزیزی، تب ترومبوسیتوپنی به عنوان مورد مظنون تلقی شده است وباید بلافاصله ضمن اقدامات درمانی ( نگهدارنده ) لازم نسبت به تهیه نمونه سرم خون و ارسال آن به دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی تهران اقدام نماید.
اساس درمان حمایتی است و شامل تنظیم آب و الکترولیت و درمان اختلال انعقادی درون رگی پیش رونده‌است.از ریباویرین نیز در درمان نیز استفاده میشود.
در دام علائم مشخصی از این بیماری وجود ندارد، ولی در انسان بیماری با تب بالا، دردهای عضلانی و سردرد شروع و با خونریزی عمومی در بدن به مرگ منتهی خواهد شد.
سلام به برادران بسیجیم. نظام سالهاست میلیاردها دلار خرج فتنه و شورش در بحرین، سعودی ، یمن، افغانستان و غیره می‌کند. این همه خرج نه تنها دولت آنها را عوض نکرد بلکه ملت خودمان را به فلاکت انداخت. بخاطر این بدبختیها، نظام مجبور شده با کشورهای دیگر کنار بیاید. چیزی که مشخص است این است که این دنیا نه کاملا شیعه، نه کاملا سنی و نه کاملا و تماماً مسیحی یا غیره خواهد شد. با وعده دادن به آمدن امام زمان دیگر مردم را نمی‌شود خر کرد. همچنین قران مجید می‌فرماید، لکم دینکم ولی یدین.
سلام به برادران بسیجیم. نظام سالهاست میلیاردها دلار خرج فتنه و شورش در بحرین، سعودی ، یمن، افغانستان و غیره می‌کند. این همه خرج نه تنها دولت آنها را عوض نکرد بلکه ملت خودمان را به فلاکت انداخت. بخاطر این بدبختیها، نظام مجبور شده با کشورهای دیگر کنار بیاید. چیزی که مشخص است این است که این دنیا نه کاملا شیعه، نه کاملا سنی و نه کاملا و تماماً مسیحی یا غیره خواهد شد. با وعده دادن به آمدن امام زمان دیگر مردم را نمی‌شود خر کرد. همچنین قران مجید می‌فرماید، لکم دینکم ولی یدین.
سلام به برادران بسیجیم. نظام سالهاست میلیاردها دلار خرج فتنه و شورش در بحرین، سعودی ، یمن، افغانستان و غیره می‌کند. این همه خرج نه تنها دولت آنها را عوض نکرد بلکه ملت خودمان را به فلاکت انداخت. بخاطر این بدبختیها، نظام مجبور شده با کشورهای دیگر کنار بیاید. چیزی که مشخص است این است که این دنیا نه کاملا شیعه، نه کاملا سنی و نه کاملا و تماماً مسیحی یا غیره خواهد شد. با وعده دادن به آمدن امام زمان دیگر مردم را نمی‌شود خر کرد. همچنین قران مجید می‌فرماید، لکم دینکم ولی یدین.
سلام به برادران بسیجیم. نظام سالهاست میلیاردها دلار خرج فتنه و شورش در بحرین، سعودی ، یمن، افغانستان و غیره می‌کند. این همه خرج نه تنها دولت آنها را عوض نکرد بلکه ملت خودمان را به فلاکت انداخت. بخاطر این بدبختیها، نظام مجبور شده با کشورهای دیگر کنار بیاید. چیزی که مشخص است این است که این دنیا نه کاملا شیعه، نه کاملا سنی و نه کاملا و تماماً مسیحی یا غیره خواهد شد. با وعده دادن به آمدن امام زمان دیگر مردم را نمی‌شود خر کرد. همچنین قران مجید می‌فرماید، لکم دینکم ولی یدین.