نقش آب در بدن ورزشکاران

بدون نوشیدن آب سیستم بدن انسان نمی تواند به کار خود ادامه دهد، بخصوص در فعالیت های بدنی شدید که خطر بزرگ بالا رفتن بیش از حد دمای بدن نیز وجود دارد . ضرورت نوشیدن منظم آب در مقادیر جزئی از همان آغاز فعالیت بدنی بخصوص در تعریق های شدید بسیار حائز اهمیت است . طبق مطالعات علمی از دست رفتن 2 درصد از مایعات بدن به نسبت وزن ( به عنوان مثال 1/5 لیتربرای یک فرد 70 کیلوگرمی ) توانایی بدن را تقریبا 20 درصد کاهش می دهد. به این ترتیب اگر بدن 4 درصد از آب را به نسبت وزن از دست دهد توانایی آن تا 40 درصد کاهش می یابد.

اگر آب از دست رفته جبران نشود حجم مایع بین سلولی همچون حجم خون کاهش می یابد . نتیجه تمامی این فعل و انفعالات این است که بازده قلب و فشار عروق کاهش می یابد و به عضلات و پوست خون کمتر و در نتیجه اکسیژن کمتری می رسد . برای جبران این وضیعت ضربان قلب افزایش می یابد . بنابراین ورزشکار احساس خستگی می کند و ضعیف می شود و خطر اسپاسم ماهیچه ای و ... و حتی خطر افزایش بیش از حد دمای بدن بیشتر می شود .

نباید فراموش کرد که عمل تعریق برای سرد کردن سیستم بدن بسیار مهم است ................

بدون نوشیدن آب سیستم بدن انسان نمی تواند به کار خود ادامه دهد، بخصوص در فعالیت های بدنی شدید که خطر بزرگ بالا رفتن بیش از حد دمای بدن نیز وجود دارد . ضرورت نوشیدن منظم آب در مقادیر جزئی از همان آغاز فعالیت بدنی بخصوص در تعریق های شدید بسیار حائز اهمیت است . طبق مطالعات علمی از دست رفتن 2 درصد از مایعات بدن به نسبت وزن ( به عنوان مثال 1/5 لیتربرای یک فرد 70 کیلوگرمی ) توانایی بدن را تقریبا 20 درصد کاهش می دهد. به این ترتیب اگر بدن 4 درصد از آب را به نسبت وزن از دست دهد توانایی آن تا 40 درصد کاهش می یابد.

اگر آب از دست رفته جبران نشود حجم مایع بین سلولی همچون حجم خون کاهش می یابد . نتیجه تمامی این فعل و انفعالات این است که بازده قلب و فشار عروق کاهش می یابد و به عضلات و پوست خون کمتر و در نتیجه اکسیژن کمتری می رسد . برای جبران این وضیعت ضربان قلب افزایش می یابد . بنابراین ورزشکار احساس خستگی می کند و ضعیف می شود و خطر اسپاسم ماهیچه ای و ... و حتی خطر افزایش بیش از حد دمای بدن بیشتر می شود .

نباید فراموش کرد که عمل تعریق برای سرد کردن سیستم بدن بسیار مهم است . در مجموع در جریان یک فعالیت بدنی طولانی و شدید همچون دو ماراتن و یا مسابقه دوچرخه سواری مقدار زیادی انرژی مصرف می شود . اگر روشی برای دفع گرما وجود نداشته باشد درجه حرارت بدن همزمان با افزایش فعالیت بدنی بالا می رود و حتی ممکن است به 42 درجه سانتیگراد برسد دمایی که به « شوک گرمایی » معروف است و با نشانه هایی چون قرمز شدن صورت ، مشکلات تعادلی و بد حالی و حتی بی هوشی تا حد اغما و کما همراه است . به همین دلیل طبیعت سوپاپ اطمینانی برای این حالت پیش بینی کرده است : تعریق

به طور معمول یک ورزشکار یک لیتر در ازای یک ساعت تمرین بین 1 تا 2 لیتر در ازای یک ساعت شرکت در مسابقه از دست می دهد . البته در دوی ماراتن که در جلوی نور آفتاب انجام می گیرد این مقدار می تواند تا 4 لیتر افزایش یابد . بنابراین باید این کمبود جبران شود. چه باید نوشید؟ به طور کلی نوشیدن بخصوص برای ورزشکاران آماتور بسیار مهم است و مطمئنا آب ضمن آنکه رفع کننده عطش است برای تمام کسانی که می خواهند مراقب سلامتی خود و بخصوص در فصل تابستان باشند توصیه می شود . آب بخصوص آبی که دارای املح معدنی باشد دست کم به طور جزئی می تواند آب از دست رفته از راه تعریق را جبران نماید . ولی در فعالیت های بدنی شدید که از دست رفتن مایعات بدن همراه با افزایش مصرف قند و چربی است بدون شک نوشیدن آب به تنهایی کافی نیست .

در جریان یک تمرین عضلانی طولانی قند خون پائین می اید . از طرفی آب برای سرد کردن موتور بدن تبخیر می شود و ذخایر سوخت کاهش می یابد . این سه عامل توانایی بدن برای حفظ عملکرد مناسب قلب را کاهش می دهد . بنابراین باید نوشیدنی انرژی زا و قندی نوشید تا آب از دست رفته و گلو گز مصرف شده در ماهیچه جبران شود. » حال این پرسش بخصوص برای شرکت کنندگان در مسابقات مطرح می شود :آیا نوشیدن این نوع نوشیدنیها قبل از شروع فعالیت بدنی صحیح است ؟

تمامی کارشناسان بر این باورند این کار اشتباهی است ، زیرا به دلیل ترکیبات نوشیدنیها انرژی زا وقندی (البته به استثنای نوشیدنیهای فاقد گلوکز) قند خون به سرعت بالا می رود و فرد در ابتدای فعالیت با قند خونی که بیش از حد بالا رفته است مواجه می شود . البته توصیه می شود پس از پایان فعالیت بدنی برای جبران آب از دست رفته و ترمیم سوخت مصرف شده پی در پی این نوشیدنی مصرف شود .

سوالی که باقی می ماند تعیین مقدار ترکیبات مصرفی در این نوشیدنی ها می باشد. دکتر موندونارد می گوید:« در هوای گرم که تعریق افزایش می یابد و بدن آب بیشتری از دست می دهد غلظت قند این مایعات باید کمتر از 30 گرم در لیتر باشد . برعکس در هوای سرد و در صورت کاهش تعریق می توان مقدار قند قمقمه را تا بیش از 100 گرم در لیتر افزایش داد و توصیه می شود اندکی نمک کمتر از یک گرم در لیتر نیز اضافه شود تا عبور مایع از معده به روده شود . » سرانجام اینکه شماری از کارشناسان براین باورند که ترکیب نوشیدنیهای تجاری که انرژی زا گفته می شود با نیازهای واقعی یک ورزشکار کاملا منطبق نیست . به نظر این کارشناسان در این مایعات مواد قندی و ویتامین های بسیار زیادی افزوده شده است . همچنین این گونه مایعات به دلیل اسیدی یا قلیایی بودن به دندان و معده آسیب فراوان می رسانند ضمن آنکه از لحاظ مواد معدنی فقیرند .

تصورات اشتباه :

نوشیدن توان دویدن را از شما می گیرد!!!!

بی شک نسل زیادی از ورزشکاران با این باور علمی رسوخ یافته مدت ها زندگی کرده اند .. ورزشکاران باید به همان اندازه زورآزمایی با حریف با از دست رفتن آب بدن نیز مبارزه کنند . متاسفنه هنگامی که تشنگی بر ورزشکار غالب می شود آنها شروع به نوشیدن می کنند و بدون توجه به حجم معده و مدت تخلیه آن حجم زیادی از مایع می نوشند . پر شدن معده از نظر مکانیکی عمل دستگاه تنفس و قلب را محدود می کند و کاهش اکسیژن رسانی به ماهیچه ها را موجب می شود و اثری منفی بر نتیجه ورزش خواهد گذاشت .

منابع:

و مطالب دوره طب ورزش beheshtnet.blogfa.com